از ۱۵ دسامبر ۲۰۲۲، امارات متحده عربی قوانین جدیدی را برای استخدام خدمتکار خانگی (Domestic Workers) به‌منظور تنظیم روابط استخدامی و حفاظت از حقوق طرفین به اجرا گذاشته است. در ادامه، مهم‌ترین نکات این قوانین را به‌طور خلاصه توضیح می دهیم:
✅ شرایط استخدام خدمتکار خانگی در امارات
آنچه در این مطلب می خوانید:
1️⃣ اطلاع‌رسانی کامل قبل از استخدام
قبل از اینکه یک خدمتکار خانگی استخدام شود، کارفرما یا دفتر کاریابی موظف است اطلاعات کامل و شفافی را در اختیار او قرار دهد، شامل:
- نوع شغل و وظایف دقیق: مثلاً آیا خدمتکار وظیفه مراقبت از کودک دارد یا فقط نظافت منزل؟
- ساعات کاری روزانه: طبق قانون باید ساعات کاری مشخص و منصفانه باشد.
- میزان حقوق ماهیانه: دستمزد باید از حداقل تعیین‌شده توسط وزارت منابع انسانی کمتر نباشد.
- شرایط محل سکونت: اگر خدمتکار در منزل کارفرما زندگی می‌کند، باید مسکن مناسبی برای او فراهم شود.
- اطلاع از وضعیت سلامتی: کارفرما باید از سلامت جسمی و روانی فرد مطمئن شود و گواهی پزشکی معتبر ارائه شود.
- سطح مهارت‌ها و تجربه: مثل تجربه قبلی، زبان‌هایی که صحبت می‌کند، مهارت در آشپزی، نگهداری کودک، سالمند و غیره.
📌 هدف این قانون: جلوگیری از سواستفاده، سوء‌تفاهم و اطمینان از اینکه هر دو طرف از مسئولیت‌ها و انتظارات آگاه هستند.
2️⃣ ممنوعیت دریافت پورسانت از کارگر خانگی
- دفاتر کاریابی یا هر واسطه‌ای که در فرآیند استخدام نقش دارند، حق دریافت هیچ مبلغی از خدمتکار را ندارند.
- تمامی هزینه‌های استخدام (مثل ویزا، بلیت پرواز، آزمایش پزشکی، اقامت و…) باید توسط کارفرما پرداخت شود.
📌 این قانون به‌ویژه برای حفاظت از کارگران کشورهای فقیرتر وضع شده، تا زیر بار بدهی یا هزینه‌های غیرقانونی نیفتند.
3️⃣ ممنوعیت استخدام افراد زیر ۱۸ سال
- طبق قانون جدید، استخدام خدمتکار خانگی زیر ۱۸ سال کاملاً غیرقانونی است.
- دلیل این محدودیت، جلوگیری از بهره‌کشی از کودکان و حفاظت از حقوق کودک است.
- در صورت تخلف، کارفرما یا دفتر کاریابی ممکن است تا ۲۰۰,۰۰۰ درهم جریمه شود.
📌 تأکید قانون: کار خانگی باید توسط افراد بالغ و آگاه انجام شود که توانایی بدنی، ذهنی و قانونی انجام وظایف را داشته باشند.
🛡️ حقوق و مسئولیت‌های خدمتکار خانگی در امارات
🏠 1. تأمین مسکن و خوراک
- کارفرما موظف است محل سکونتی مناسب، امن و تمیز برای خدمتکار فراهم کند.
- مسکن باید حداقل دارای موارد زیر باشد:
- فضای خواب جداگانه (ترجیحاً خصوصی)
- دسترسی به سرویس بهداشتی
- تهویه مناسب (با توجه به گرمای امارات)
- خوراک کافی و سالم باید به صورت روزانه در اختیار خدمتکار قرار گیرد. غذا نباید فاسد، مانده یا ناسالم باشد.
📌 هدف: تضمین زندگی انسانی و محترمانه در کنار کارفرما.
🏥 2. هزینه‌های پزشکی و درمانی
- تمام هزینه‌های مرتبط با سلامت و درمان خدمتکار خانگی، بر عهده‌ی کارفرما است.
- شامل:
- آزمایش‌های پزشکی ابتدایی و دوره‌ای
- ویزیت‌های پزشک، داروها، بستری شدن (در صورت نیاز)
- بیمه درمانی – معمولاً کارفرما باید خدمتکار را تحت پوشش بیمه قرار دهد.
📌 این مورد بخشی از حقوق پایه‌ی انسانی خدمتکاران در امارات است.
🕊️ 3. استراحت هفتگی و مرخصی سالانه با حقوق
- خدمتکار خانگی حق دارد حداقل یک روز در هفته (۲۴ ساعت کامل) استراحت کند. روز استراحت معمولاً با توافق طرفین تعیین می‌شود.
- علاوه بر آن:
- ۳۰ روز مرخصی سالانه با حقوق برای هر سال خدمت.
- همچنین در صورت اتمام قرارداد یا قطع همکاری، حق دریافت مرخصی استفاده‌نشده به‌صورت نقدی وجود دارد.
- در موارد خاص، امکان مرخصی بدون حقوق نیز وجود دارد، البته باید با توافق کتبی باشد.
📌 روز استراحت و مرخصی برای حفظ سلامت روانی و جسمی خدمتکار ضروریه.
✊ 4. حفظ کرامت انسانی و منع خشونت یا سوءاستفاده
- کارفرما باید با احترام، ادب و کرامت با خدمتکار رفتار کند.
- هرگونه از رفتارهای زیر ممنوع و غیرقانونی است:
- توهین، تهدید، فحاشی
- خشونت فیزیکی یا روانی
- کار اجباری، ساعات کاری بیش از حد، یا محروم کردن از غذا و خواب
- ضبط مدارک شناسایی (مثل پاسپورت) بدون رضایت خدمتکار
📌 در صورت گزارش سوء‌رفتار، کارفرما با پیگرد قانونی و جریمه‌های سنگین مواجه می‌شود.
⚠️ مجازات‌های تخلفات در استخدام خدمتکار خانگی در امارات
قوانین جدید امارات برای محافظت از حقوق خدمتکاران و جلوگیری از سواستفاده‌های احتمالی، مجازات‌های بسیار سختگیرانه‌ای برای افراد یا شرکت‌هایی که قوانین را نقض می‌کنند در نظر گرفته است.
❌ 1. استخدام غیرقانونی (بدون مجوز رسمی)
- استخدام خدمتکار خانگی بدون داشتن مجوز قانونی و ثبت‌شده از وزارت منابع انسانی و امارات، جرم محسوب می‌شود.
- مجازات:
- جریمه مالی بین ۵۰,۰۰۰ تا ۲۰۰,۰۰۰ درهم
- در صورت تکرار تخلف، امکان افزایش جریمه یا پیگرد قضایی نیز وجود دارد.
📌 این بند برای جلوگیری از اشتغال پنهانی و سواستفاده از افراد بدون حقوق قانونی تنظیم شده.
🧾 2. استفاده از مدارک جعلی
- هرگونه ارائه مدارک جعلی (مثلاً گواهی سلامت، گذرنامه، مجوز کار، تجربه‌نامه جعلی و…) توسط کارفرما یا خود خدمتکار، جرم است.
- مجازات:
- جریمه بین ۲۰,۰۰۰ تا ۱۰۰,۰۰۰ درهم
- حبس تا ۶ ماه بسته به شدت تخلف و نیت فرد
📌 هدف این بند، اطمینان از شفافیت و صحت اطلاعات در روند استخدام است.
👶 3. استخدام افراد زیر ۱۸ سال
- استخدام فردی که سنش کمتر از ۱۸ سال باشد، ممنوع است حتی با رضایت خودش یا خانواده‌اش.
- مجازات:
- جریمه مالی تا سقف ۲۰۰,۰۰۰ درهم
- امکان تعلیق مجوز کاری کارفرما یا دفتر کاریابی نیز وجود دارد.
📌 این قانون برای محافظت از کودکان و جلوگیری از کار کودک تدوین شده.
⚠️ 4. سوءاستفاده از مجوز کاری
- سوءاستفاده شامل:
- به‌کارگیری خدمتکار برای شغل غیرمرتبط با قرارداد
- انتقال خدمتکار به فرد یا خانواده‌ای دیگر بدون اطلاع و اجازه قانونی
- استفاده از ویزای کار خانگی برای مشاغل دیگر مثل فروشگاه یا رستوران
- مجازات:
- جریمه بین ۲۰,۰۰۰ تا ۱,۰۰۰,۰۰۰ درهم
- در موارد شدید، امکان مسدود شدن مجوز دفتر کاریابی یا ممنوعیت استخدام در آینده
📌 این بند مخصوصاً برای مقابله با دور زدن قوانین مهاجرتی و سوءاستفاده از روادید کاری طراحی شده.
📌 نکات مهم برای کارفرمایان در استخدام خدمتکار خانگی در امارات – با جزئیات کامل
🛂 1. دریافت مجوز رسمی از وزارت منابع انسانی و امور امارات (MoHRE)
- قبل از استخدام خدمتکار خانگی، کارفرما باید از طریق وزارت منابع انسانی و امور امارات (MoHRE) یا یکی از دفاتر کاریابی مجاز، مجوز رسمی استخدام دریافت کند.
- مراحل شامل:
- ثبت درخواست در سامانه MoHRE یا اپلیکیشن مربوطه
- ارائه مدارک شناسایی کارفرما و خدمتکار
- تعیین نوع خدمت (نظافت، پرستاری از کودک، رانندگی، آشپزی و…)
- بررسی وضعیت مالی و اقامتی کارفرما (برای اطمینان از توانایی مالی در پرداخت حقوق و تأمین شرایط)
📌 استخدام بدون مجوز می‌تونه منجر به جریمه‌های سنگین و حتی ممنوعیت استخدام در آینده بشه.
📄 2. تنظیم قرارداد کتبی مطابق با قوانین
- قرارداد کاری باید حتماً مکتوب، رسمی و مطابق با قالب مورد تایید MoHRE تنظیم شود.
- باید شامل موارد زیر باشد:
- مشخصات کامل طرفین (کارفرما و خدمتکار)
- شرح دقیق وظایف
- مبلغ حقوق ماهیانه و نحوه پرداخت
- مدت قرارداد (معمولاً یک یا دو سال، با قابلیت تمدید)
- جزئیات مرخصی، روزهای استراحت، ساعات کاری
- شرایط فسخ قرارداد و حقوق پایان خدمت
📌 امارات تأکید زیادی بر وجود قرارداد مکتوب دارد چون از بروز اختلافات جلوگیری می‌کند و مبنای پیگیری حقوقی است.
📚 3. آگاهی کامل از حقوق و مسئولیت‌های کارفرما
- به‌عنوان کارفرما، لازم است کاملاً از قوانین مربوط به رفتار با خدمتکار، حقوق قانونی او، و مسئولیت‌های خود آگاه باشید. این موارد شامل:
- رفتار انسانی و محترمانه
- پرداخت به‌موقع حقوق
- تأمین مسکن، غذا، درمان و بیمه
- اجازه استراحت هفتگی و مرخصی سالانه
- عدم ضبط مدارک هویتی خدمتکار (پاسپورت یا ویزا)
- همچنین اگر قرارداد خاتمه یابد، کارفرما باید:
- هزینه بلیت بازگشت خدمتکار به کشورش را پرداخت کند
- حقوق معوقه، مزایای پایان خدمت و مرخصی استفاده‌نشده را تسویه کند
📌 ناآگاهی از این قوانین، نه‌تنها به اختلافات منجر می‌شود، بلکه می‌تواند پیگرد قانونی برای کارفرما در پی داشته باشد.
